بعد از شیوع کرونا، اکثر افراد به محض مشاهده علائم آنفولانزا، دچار اضطراب و استرس مضاعف میشوند. بهویژه که در فصل زمستان این قبیل از بیماریها شایع بوده و تب آنفولانزا داغ است، باید مراقبت از سلامت خود را جدی بگیرید. در ادامه دربارۀ این ویروس گوارشی (نوروویروس) که در ایران بهتارگی مسری شده است، صحبت میکنیم و کلیۀ علائم و روشهای درمان آنفولانزای گوارشی (نوروویروس) را شرح میدهیم.
ویروس جدید گوارشی، نوروویروس چیست؟
نوروویروس (Norovirus) یکی از ویروسهای گوارشی جدید است که معمولاً به عنوان «آنفولانزای گوارشی» یا «ویروس معده» شناخته میشود. این ویروس، یکی از رایجترین علتهای بروز التهاب معده و روده (گاستروانتریت) در سراسر جهان بوده و باعث بروز علائمی مانند استفراغ، اسهال و درد معده میشود. نوروویروس به شدت مسری است و از فردی به فرد دیگر، از طریق تماس با سطوح آلوده یا مصرف غذا و آب آلوده منتقل میشود.
این ویروس، در سال ۱۹۲۷ شناسایی شد و در طول سالها به علت شیوع بالا، توجه زیادی را جلب کرده است. اگرچه نوروویروس به طور معمول در فصل زمستان شایعتر است؛ اما در تمام فصول سال نیز میتواند افراد را مبتلا کند. اصطلاح «آنفولانزای گوارشی» ممکن است باعث سردرگمی افراد شود، چرا که نوروویروس هیچ ارتباطی با آنفلوانزای تنفسی ندارد.
علائم ویروس جدید گوارشی که در ایران شایع شده است معمولاً ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از تماس با ویروس ظاهر میشوند و اغلب شامل اسهال، استفراغ، تب و دردهای شکمی هستند. این علائم معمولاً ۱ تا ۳ روز طول میکشند و بسیاری از افراد بدون نیاز به درمان خاص بهبود مییابند. در مواقعی که بیماری شدید باشد، به ویژه در کودکان خردسال، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی و درمانهای تخصصیتر باشد.
علائم ویروس جدید گوارشی: چگونه میتوان آن را شناسایی کرد؟
عفونت نوروویروس به دلیل علائم شدید و ناگهانیاش به سرعت قابل شناسایی است. این ویروس اغلب باعث میشود که فرد به سرعت احساس کسالت کرده و علائم گوارشی شدیدی را تجربه کند. علائم معمولاً در عرض ۱ تا ۲ روز پس از آلوده شدن به ویروس مشاهده شده و بهصورت ناگهانی بروز میکند. مهمترین علائم ویروس جدید گوارشی عبارتاند از:
حالت تهوع
یکی از اولین علائم ابتلا به نوروویروس، احساس تهوع است که به طور مداوم یا به صورت دورهای تکرار میشود. این حالت معمولاً قبل از استفراغ شدید به مشاهده شده و با احساس ضعف و بیحوصلگی همراه است.
استفراغ
استفراغ شدید یکی از اصلیترین علائم عفونت نوروویروس است. این علائم به طور ناگهانی شروع میشود و ممکن است چندین بار در روز تکرار شود. استفراغ باعث کمآبی بدن میشود، بهویژه اگر فرد قادر به نوشیدن مایعات نباشد، دچار ضعف در قوای جسمانی میشود.
درد یا گرفتگی (کرامپ) شکم
درد شکمی یا گرفتگیهای شدید در ناحیه معده و رودهها یکی از علائم رایج آنفولانزای گوارشی یا نوروویروس است. این دردها معمولاً با احساس نفخ و گاهی اوقات با افزایش حرکات روده همراه هستند و بهطور معمول پس از هر وعده غذایی تشدید میشوند.
اسهال آبکی یا شل
اسهال یکی دیگر از علائم بارز این عفونت است که معمولاً با شدت و به طور مداوم رخ میدهد. اسهالی که نشانه ویروس جدید گوارشی است، معمولاً آبکی و شل بوده و ممکن است در طول روز چندین بار اتفاق بیفتد.
تب خفیف
تب ملایم یکی دیگر از علائم نوروویروس است که در کنار سایر علائم گوارشی مانند اسهال و استفراغ مشاهده میشود. این تب معمولاً خفیف بوده و در بیشتر مواقع به 38 درجه سانتیگراد نمیرسد.
درد عضلانی
بسیاری از افراد مبتلا به نوروویروس از دردهای عضلانی شکایت میکنند که بهویژه در ناحیه کمر، گردن و شانهها احساس میشود. این درد معمولاً به دلیل کاهش آب بدن و ضعف عمومی ایجاد میشود.
سردرد
سردردهای شدید از دیگر علائم شایع این ویروس گوارشی هستند که اغلب در کنار دیگر علائم گوارشی دیده میشوند. این سردرد همراه با احساس سرگیجه و خستگی زیاد است.
درد اندامهای انتهایی (دستها و پاها)
بسیاری از افراد مبتلا به نوروویروس از درد در دستها و پاها شکایت میکنند که این درد ممکن است همراه با ضعف عضلانی باشد. این علامت معمولاً به دلیل کمآبی بدن و فشار ناشی از استفراغ و اسهال ایجاد میشود.
این علائم اغلب شدید و ناگهانی هستند و در صورت بروز هر یک از آنها، به خصوص در افراد حساس مانند کودکان، سالمندان یا کسانی که بیماریهای زمینهای دارند، مراجعه به پزشک ضروری است.
چگونه از ابتلا به ویروس گوارشی جدید پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از ابتلا به ویروس گوارشی جدید (نوروویروس) نیازمند رعایت نکات بهداشتی ساده اما مؤثر است. ازآنجاکه این ویروس بهراحتی از طریق تماس با افراد آلوده، سطوح آلوده و مصرف غذای آلوده منتقل میشود، بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به آن رعایت اصول بهداشتی در زندگی روزمره است. با انجام اقدامات پیشگیرانه، میتوان خطر ابتلا به این ویروس را به حداقل رساند و از شیوع آن جلوگیری کرد.
- شستن دستها: شستوشوی مرتب و دقیق دستها با صابون و آب گرم، بهویژه پس از رفتن به دستشویی و قبل از خوردن غذا، یکی از مؤثرترین روشها برای جلوگیری از ابتلا به ویروس گوارشی جدید است.
- تمیز نگه داشتن سطوح: سطوحی که ممکن است با فرد آلوده تماس داشته باشند (مانند دستگیرهها، میزها و گوشیها) را با مواد ضدعفونیکننده تمیز کنید تا خطر انتقال نوروویروس کاهش یابد.
- استفاده از غذا و آب سالم: از مصرف غذاهای غیر بهداشتی یا آبهای آلوده خودداری کنید. اطمینان حاصل کنید که مواد غذایی کاملاً پخته شدهاند و از منابع مطمئن برای مصرف آب استفاده کنید.
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا: در صورت مشاهده علائم نوروویروس در دیگران، از تماس نزدیک با آنها پرهیز کنید تا از انتقال ویروس به خود جلوگیری نمایید.
- استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل: در صورت بروز علائم شدید، بهویژه در کودکان، سالمندان یا افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، از خدمات ویزیت پزشک در منزل استفاده کنید تا سریعتر تحت مراقبت پزشکی قرار گیرید و از گسترش بیماری جلوگیری شود. به این منظور میتواید از خدمت پزشک عمومی در منزل تدسا طب استفاده کنید.
دوره درمان ویروس گوارشی جدید چقدر طول میکشد؟
دوره درمان ویروس گوارشی جدید (نوروویروس) معمولاً کوتاه است و به طور کلی علائم آن در عرض ۱ تا ۳ روز پس از شروع بهبود مییابند اما دوره دفع ویروس گوارشی پس از بهبودی ممکن است تا ۲ هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد.
این بیماری معمولاً خود به خود بهبود مییابد و نیاز به درمانهای خاص ندارد. با این حال، علائم آن میتوانند بسیار ناخوشایند و شدید باشند، بنابراین درمان حمایتی مانند مصرف مایعات کافی و سرم تراپی برای جلوگیری از کمآبی و ضعیف بدن بسیار مهم است.
در مواردی که علائم شدیدتر باشند، به ویژه در کودکان، سالمندان یا افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای، نیاز به مراقبتهای پزشکی بیشتر و طولانیتری وجود دارد. در اکثر افراد، پس از چند روز استراحت و مراقبتهای خانگی، علائم نوروویروس به تدریج کاهش یافته و به طور کامل از بین میروند. ولی در برخی موارد خاص که علائم همچنان ادامه پیدا کنند یا بیمار دچار مشکلات جدیتری مانند کمآبی شدید شده، ممکن است نیاز به درمان جدی داشته باشد.
طریقه درمان ویروس جدید گوارشی چگونه است؟
درمان ویروس گوارشی جدید (نوروویروس) معمولاً بر اساس تسکین علائم و پیشگیری از کمآبی بدن است و هیچ داروی خاصی برای درمان مستقیم این بیماری وجود ندارد، زیرا این ویروس خود به خود با طی کردن طول دوره نقاهت بهبود مییابد. در اغلب موارد، درمان به صورت خانگی و حمایتی انجام میشود، اما در صورت بروز علائم شدید، ممکن است نیاز به مراقبتهای پزشکی بیشتر وجود داشته باشد.
از آنجا که نوروویروس از طریق اسهال و استفراغ باعث از دست رفتن مایعات بدن میشود، جبران این مایعات بسیار اهمیت دارد. نکات درمانی برای بهبود ویروس گوارشی جدید به شرح زیر است:
جبران مایعات بدن
مصرف مایعات مانند آب، آبمیوههای رقیق، سوپها و محلولهای الکترولیتی برای جلوگیری از کمآبی بدن بسیار ضروری است. در صورت بروز استفراغ یا اسهال، باید به طور مرتب مایعات مصرف کرد.
استراحت کافی
استراحت مناسب به بدن کمک میکند تا سیستم ایمنی بهطور مؤثری با ویروس مقابله کند و روند بهبودی سرعت یابد. افرادی که به نوروویروس مبتلا میشوند، باید به مدت چند روز از فعالیتهای سنگین خودداری کنند.
رژیم غذایی سبک
برای جلوگیری از تحریک بیشتر معده و رودهها، توصیه میشود که افراد مبتلا به نوروویروس از غذاهای سبک و ساده مانند برنج، نان تست، سیبزمینی و موز استفاده کرده و از خوردن غذاهای چرب یا ادویهدار پرهیز کنند.
مراجعه به پزشک یا استفاده از خدمات درمانی در منزل
در صورتی که علائم به مدت طولانی ادامه پیدا کند یا فرد مبتلا دچار کمآبی شدید یا مشکلات دیگری مانند تب بالا شود، مراجعه به پزشک ضروری است. همچنین استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل میتواند برای مراقبت راحتتر و تسکین دردها از طریق درمان علامتی (استفاده از داروهای ضداسهال، ضد تهوع و ضد تب با توجه به علائم موجود در بیمار) در طول دوره درمان بسیار مفید باشد.
جمعبندی
باتوجه به موارد ذکر شده در بالا متوجه شدیم که این ویروس گوارشی از طریق هوا و آب آلوده میتواند به افراد منتقل شود. طول دوره درمان حدود ۱ تا ۳ روز است که در موارد شدید میتواند طولانیتر شود. بهترین روش درمان نوروویروس استراحت کامل و نوشیدن مایعات و استفاده از درمانهای تکمیلی مانند سرم تراپی و درمان علامتی است و نهایت فرد پس از بهبودی ممکن است تا ۲ هفته یا بیشتر ناقل این ویروس باشد.
منابع:
اطلاعات نوروویروس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها